txina
                                                             

  1.340.000.000 biztanle bizi dira, munduan bizi diren 5 pertsonatatik bat. Gaur egungo Txinako       lurraldea oso antzinatik populatua izan da.  


TXINAKO ANTZINAROA
 Historiaurreko hainbat herriren aztarnak aurkitu dira
 Homo sapiensa orain dela 40.000 urte iritsi zen Txinara. Lehenagoko Homo erectus espeziearen hainbat aztarnategi aurkitu dira. Orain dela 10.000 urte, gutxi gorabehera, arroza Yangtze ibaiaren ertzetan ereiten hasi ziren

 MUSIKA

HIZKUNTZA

Txinera estandarra putonghua da, «herriaren mintzaira». Mandarin dialekto multzoaren Pekineko ahoskeran du oinarria. Dialektoen arteko aldea hain da nabarmena, batzuek hizkuntzak bereizitzat hartzen dituzte. Hizkuntza erromanikoen arteko aldearekin konparatu ohi da.

JANSKERA

OHITURAK

 Onar dezagun gaur latin modernizatuaz hitz egiten dugula, edo aitzinako heroien izenak erabiltzen ditugula hilak izendatzeko. Ohar gaitezen era berean oraindik ere Kristautasuna nagusi den arren, erromatarren jainko-jainkosen izenetatik eratorri ditugula asteko egunen izenak.

Rodríguez Pongak ondorioztatu du “pentsatu nahi izaten dugu izugarri aurreratu garela, baina historia ez dago hain urrun”.

Horixe pentsa dezakegu hogei mende atzera begira jarri beharrean, 500.000 urte atzera begira jartzen bagara. Gure generoaren ohitura batzuk, garai hartatik daude indarrean, eta Erdi Pleistozenoan bezala gauzatzen ditugu.

Horixe uler dezakegu zientzi ikerketa berri baten emaitzetan. Lan horretan, Laura Martín-Francések hartu du parte, bere tesia egiten ari delarik Giza Eboluzioaren Ikerketa Zentro Nazionalean.

Azterketa horren ondorio modura ikusi ahal izan dugu Yiyuango (Txina Ekialdean) aztarnategiko Homo erectus espezieko hiru kidek, “zotzak” erabili zituztela ahoa garbitzeko. Nolabaiteko patologiaren mina arintzeko erabiliko zituzten, edo agian ohitura zen eragile, zientzialariek Quaternary International aldizkariaren artikuluan proposatzen dutenaren arabera.


GASTRONOMIA


Zotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Txinatar gastronomian zotzak erabiltzen dira mahi-tresnak bezala janari solidoak jateko eta likidoentzat koilara berezi bat erabiltzen da hondo lauarekin. Ikusi al da gero eta gutxiago erabiltzen direla zotzak, zura gutxi geratzen delako Txinan eta ekialdeko jatetxe publikoetan plastiko edo banbuko zotzak erabiltzen hari dira ekologikoago direlako. Aspaldi egiten zuten osagai garestiagoekin. boliz eta zilarraz. Bestalde, jatetxe txikietan batzuetan zotzak berrerabiltzen dute. Gehiengo janarietan zati txikietan prestatzen dute, gero zotzekin hartzeko moztu barik. Tradizioz, Txinatarrek ez dute aiztoa eta sardexka erabiltzen pentsatzen dutelako basatietako gauza direla, mahi-tresnak hauek borrokan erabiltzen direlako arma bezala.