Argelia

 

·Ohiturak eta tradizioak:

 Aljerian emakumeek, bigarren planoan jarraitzen dute bai eremu laboralean, bai sozial eta familiarenean. Etxea, seme-alaben eta senarraren zaintzeko arduradunak izaten jarraitzen dute, gehienbat.

-Ramadama bederatzigarren hilabetean gertatzen da. 30 egunez osatuta dago. Hilabete honetan Ala Mahomari korana bidali ziola oroitzen dute musulmanek. Islamiarrentzat hilabete sakratua da, ospakizunezkoa baina Alarekiko sakrifiziozkoa ere. Egunez jatea, alkohola edatea, erretzea eta sexu harremanak izatea ere debekatua dute. Bakarrik gauean jan dezakete hilabetea irauten duen bitartean. Baraualdiak 06:00etatik eta 20:30etara irauten du gutxi gorabehera, eta tarte horretan, egunean 5 otoitzaldi egin behar dituzte. Iluntzean jatordu handia egiten da eta, eguna argitu aurretik, gosari handia egiten da.


-Publikoan maitasuna adieraztea gaizki ikusita dago eta oraindik homosexualitatea zigortua da eta delitutzat hartuta dago.

-Alkohola debekatuta dago musulmanentzat baina ez turistentzat. Hainbat hotel internazionaletan alkohola saltzen eta ematen da.

-Haiei fedeaz edota erlijioaz aldatzea saiatzea debekatuta dago eta kartzelera joan dezkezu horregatik edo izun bat ordaindu.

·Gastronomia:
  

 Aljerian janaria, erlijio bereko gainerako herrietakoen antzekoa da. Plater tradizionalenen artean aurkitzen da burek-a eta halako haragiaz betetako rollitoa da, arrautza eta tipulekin. Arkumea gehien gustatzen zaien haragia da. Kus-kusa, nazio-platera hartuta, kontsumo askoko beste plater bat da. Plater honek prestaketa-era desberdinak izan ditzake, zonaren mendean egonez. 

 Sahara-ra hurbilago dagoen zonan, beti landareetatik lagundutako gameluko haragia, kus-kusa eta egoskari batzuk jaten dituzte. Kemia tomateen, azenarioen, babarrun pikart eta sardina bidez egindako plater bat da. Aljeriarrek gozatzen dute ere postreez, datilez eta semolaren bidez landutako pastelez eta batzuek arbendolak eta ezti pixka bat eramaten dute. Herrikoenen artean samsa eta hrisa aurkitzen dira, haiek guztiak beti te-katilu onetik lagunduta. Eskualdeko herri guztietan bezala, janaria espezia asko izan ohi ditu baina zapore ona du.                                                                     

·Janzkera:

 Aljeriako soinekoak gainerako herri musulmanen antzekoak dira, gehienbat emakumeek bere burua eta gorputza estali behar dituzte. Modak, iparreko hirietan eta turista-etorri gehiagorekin, modu batean, Frantziako koloniaren eraginagatik Europako estiloko gehiago dira. Herriek tradizionalagoak hegora gehiago izaten jarraitzen dute. Soinekoek, Tlemcen-eko hirian, eskualdeetatik aldatuko dute ere emakumeek erabili ohi dituzte, gainerako populazioen gehiengoan kabyle-a, Afrikako soineko tipikoak, nagusitzen da berriz, zetako jantzitako luzera batzuk.

Kabyle-a halako soineko luzea da, urrezko kolorea edo bat kolorearen beste bat distiratsuko gehienetan, gehitutako brodatuez. Tribuengan emakumeek kolore iluneko beloak erabili ohi dituzte, ez dira burkak, hauek emakumeen ilea estaltzen dutenez gero soilik. Osagarriak soinekoetako parte garrantzitsua dira ere, batez ere kobrea harriekin izan ohi diren berbere estilokoak. Marruecos-jatorrizkoa den Djelleba, da gehienbat artileko egiten direnez gero oso ere, bereziki hotz-garaian, Aljeriako eskualde batzuetan erabilita. Djelleba osatuta dago belaun azpiraino erori ohi den mantal luzeaz mahuka luzeekin.

·Jaiak:

Ras al Sana, urteberriko eguna, Moharram-eko 1ean ospatzen da.

Mulid al Nabi, Mahoma profetaren urteurrenera, Awal-erako Rabi-ko 12an.

Ramadana, egutegi musulmaneko bederatzigarren hilabetean produzitzen da. 

Eid al Fitr, Ramadaneko amaiera da, Shawwal-eko 1. Bada jai islamiar nagusietako bat da eta janari handiak prestatzen dira eta meskitara doaz. 


Egutegi islamiarrarekiko erlazioa duten jai hauetaz gain, pertsonekin erlazionatutako eta jarduera batzuetako beste jaiegun batzuk daude. Jaiegun ofizialak urteberria, urtarrilaren 1ean, maiatzaren 1ean lanaren eguna, ekainaren 19an Ben Bella-ren urteurrena, uztailaren 5ean Independentziako eguna eta azaroaren 1ean erreboluzioaren urteurrena.

·Musika:

 Musika aljeriarra ia atzerritarren arteko raï-aren sinonimoa da, musika-mota ospe handira heldu da Frantzian, Espainian eta Europako beste leku batzuetan. Hainbat mendetan zehar, bere musika-estiloa horrela sortuz, Al-Andalus-en heredatutako estiloek musika aljeriarra menderatu zuten. Musika aljeriarra oro har, aberats bat, Shaabi bezala, herriko musikako mota dena, genero aniztasuna eskaintzen du arabiar arabiar-andaluziar klasikoa, beste musika-tipo batzuen artean.

Gainerakoan bezala, Aljerian, herriak musika irteera sortzailea da kontentagaitz politikoa adierazteko, musika hau mendebaldeko musikaren eta musika beduinoaren arteko nahaste bat da. Lokalki da “Rai-ren” izenaren azpian zein gutxiengo bateko adierazpen kulturaleko garrantzitsua ingurunean identitate etnikoa eta espazioa hartarako bererako forjatzeko borroka eginez giro babesgabean bihurtu zuen ezaguna, mugimendua adierazpen kultural sinpleak musika-“matxinoa” bihurtu zuela herrikoen nahaste bakarra gehiago da.

Musika tradizional kabiliarra, Cabilia-ko eskualdetik datorren erritmoak, oso herrian eta Frantzian ezagututako beste musika-mugimendu bat da. Joan den mendearen eskualdeko biztanleek handitan emigratu zuten kupurua egiten zuen Frantzia, eta behin hor ukitzen hasi ziren tabernetan eta klubetan musika, soinuekiko musikaren halako booma eta ezaugarria arabiarrak eman zituen, batez ere hitz  femeninoekiko intonaziokoak.

·Dantzak:

 Oso lurtarrak dira Algeria-tik eta Tunisiatik hurbil dantzaren estilo tradizionalak eta haietako asko, Tuarega bezala, belauniko egiten dira. 

Algeria-ko ertzetako dantzariek, Ouled Nail tribua bezala, ohitzen zuten asko apaintzea. Hau dago estilo tribal moderno asko mendebalean emanda. 

Maghreb-en dantzen (Afrikako mendi atlasak eta Marokoko, Algeria-ko eta Tunisiako kostaldeak dauzkan eskualde ipar-mendebaldetarraren) gehiengoa folklorikoa dira eta sabel/dantza dantzatzen da, ere.

https://www.youtube.com/watch?v=CBpb1A1yduY

·Hizkuntza:

Aljeriako Errepublikaren hizkuntza ofiziala arabiera da, baina pertsona askok frantsesaz eta berbere hizkuntzaz hitz egiten dute, ere. Errealitatea da ignoratzen dela zenbat hiztun daude hizkuntza bakoitzaren, lege aljeriarren arabera errolda linguistiko, etniko eta erlijiosoak egitea debekatuta aurkitzen denez gero. Iruditzen da populazioaren % 70ek arabieraz eta berbere hizkuntzaren batez hitz egiten duela, frantsesa komunikabideetan eta turismoan erabiliago da berriz.